Bart Stam | donderdag 4 maart 2004
Wiskunde & Fysica, Elektrotechniek & Micro-elektronica, Arbeidsmarkt & Onderwijs, Chemie & Materiaalkunde
Wereldwijd lijdt zo’n tien tot vijftien procent van de bevolking aan slechthorendheid. Toch slagen fabrikaten er niet in deze groep massaal voor hoortoestellen te winnen.
Erlangen – Hoortoestellen zijn geen massaproducten, hoewel tien tot vijftien procent van de mensheid lijdt aan gehoorproblemen in allerlei vormen. Dat aantal zal in het Westen groeien door de toenemende vergrijzing en twee belangrijke naijleffecten: het jarenlange gebrek aan beschermingsmiddelen in de industrie en jongeren die regelmatig blootstaan aan te harde muziek.
Toch blijkt vrijwel overal dat maar een gering deel van de slechthorenden een hulpmiddel draagt. Van de vijftien miljoen Duitsers met gehoorproblemen hebben slechts 2,4 miljoen een hoortoestel. In Nederland hebben 1,3 miljoen mensen geen hoortoestel, hoewel ze daarvoor wel in aanmerking komen.
Waar ligt dat aan? Fabrikanten als Siemens en Phonak merken dat veel mensen een hoortoestel zien als een teken van lichamelijk verval en ouderdom. Veel mensen associëren het met de lompe, onhandige gehoorapparaten van weleer. Met imagocampagnes en nieuwe modellen wil de industrie het tij keren. Zo denkt drs. J.P.W. Jansen, hoofd van Siemens Audiologische Techniek dat de koppeling met een mobiele telefoon het hoortoestel een flitsender imago geeft. Siemens probeert in Duitsland acteurs, politici of sporthelden te vinden die openlijk het gebruik van een hoortoestel willen aanprijzen. Veel verder dan Rudi Carrell is men nog niet gekomen.
Siemens Audiologische Technik (SAT) is de grootste producent met 2,1 miljoen exemplaren per jaar, een derde van de totale wereldmarkt. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Erlangen (Duitsland), waar 350 mensen werken in de R&D en de productie. Daarnaast bezit SAT speciale kenniscentra voor respectievelijk in-het-oor en achter-het-oor toestellen in de VS en Singapore. Wereldwijd telt SAT zo’n drieduizend medewerkers.
Door de steeds betere CMOS-chips zijn hoortoestellen de laatste jaren enorm verbeterd, terwijl de afmetingen steeds kleiner worden. De modernste systemen beschikken over CMOS-chips van 0,18 micron. Juist die miniaturisering moet potentiële dragers over de streep helpen, omdat de hoortoestellen nauwelijks nog zichtbaar zijn.
Ook in de bestrijding van het lastige ‘cocktail party’ effect denkt Siemens vorderingen te hebben gemaakt. Dit fenomeen houdt in dat slechthorenden in een lawaaiige omgeving moeite hebben zich op hun gesprekspartner te concentreren, zelfs met hoortoestel. Volgens dr. Roger Radke, groepsdirecteur van Siemens Audiologie, kan dit worden opgelost door verschillende richtmicrofoons te gebruiken, waarvan er telkens slechts één is ingeschakeld. De technologie past het bedrijf sinds twee jaar toe in het Trianotoestel met drie richtmicrofoons.
Sinds januari 2003 gebruikt Siemens ook een lasergestuurd sinterproces voor de productie van polyamide oorschalen. Eerst maakt men van een patiënt een digitale scan van de gehoorgang. De computer stuurt via modelleringssoftware een C02-laser aan, die de schaal in lagen van