Gerald Schut
Waterstof kan een passend en rendabel alternatief worden voor dure verzwaring van de elektriciteitsnetten. Dat concludeert onderzoek van TNO en DNV GL in opdracht van Enpuls, maar voorlopig is binnen de huidige wetgeving productie van groene waterstof nog niet rendabel.
Waterstof uit duurzame energiebronnen (‘groen’) krijgt brede belangstelling, maar nu is waterstof via steam methane reforming (SMR) uit aardgas nog bijna twee keer zo goedkoop. Het is daarom lastig om business cases voor de productie van groen waterstof rond te krijgen. Dat probeerden TNO en DNV GL toch door uit te gaan van twee situaties waar waterstof uit komst kan bieden: als er een groot overschot is aan zonnestroom op het platteland (een zonnepark of veel zonnepanelen op boerenschuren) of als er juist al bestaande vraag is naar waterstof (industrie of een bedrijvenpark met waterstof-tankstation). In geval van een stroomoverschot kan waterstof de stroomproductie afromen en netverzwaring overbodig maken. Enexis, het moederbedrijf van Enpuls, loopt in Drenthe en Groningen bij de aansluiting van nieuwe zonneparken al tegen de grenzen van het bestaande stroomnet aan. Zo zou de plaatsing van een elektrolyser van 25 MW bij een zonnepark van 100 MWp €10 miljoen kosten, maar al bij enkele honderden uren geboden netflexibiliteit €7 miljoen aan kosten voor dikkere koperkabels in de grond vermijden. Onder de huidige wet mag de netbeheerder die besparing slechts deels inbrengen door korting op de aansluiting te geven of een afnamegarantie voor de waterstof te bieden. Dat volstaat niet om de business case rond te krijgen.
Enpuls heeft de mogelijkheid om waterstof via het gasnet te transporteren als alternatief voor netverzwaring niet laten onderzoeken. Deze mogelijkheid werd vorige maand op ‘Ingenieurs in Energietransitie’ bepleit door Ad van Wijk (TU Delft), René Peters (TNO) en Martien Visser (Gasunie). Transport van waterstof via tankwagens was in alle onderzochte cases erg duur. Daardoor was de nabijheid van afnemers een belangrijke beperkende factor. Alexander Savelkoul, manager flexibiliteit bij Enpuls, dochter van netbeheerder Enexis: ‘De locatie van de elektrolyser kan de businesscase maken of breken.’ Het onderzoek verwacht dat door dalende kosten voor elektrolyse en een toenemende vraag naar waterstof steeds meer business cases wél rendabel worden. TNO en DNV GL pleiten daarin voor ‘strategisch opportunisme’.
