Opinie&Analyse

Iedere Star Trek-liefhebber die telkens met frisse tegenzin staat te koken, hoopt op de dag dat het geen sciencefiction meer zal zijn: de replicator. De replicator is een machine die dingen kan maken met pure energie – reserve-onderdelen, medicamenten, voedsel – door de herschikking van subatomaire deeltjes. De replicator is een moleculaire assembler. Je uit je wens (Tournedos met bearnaisesaus! bijvoorbeeld) en de replicator laat de maaltijd magisch voor je ogen materialiseren.

Terwijl het in het klimaatakkoord vrijwel uitsluitend gaat over zonne-energie, windenergie en waterstof, zien we steeds vaker artikelen in de media verschijnen die een serieuze lans breken voor kernenergie. Ook lijkt de publieke opinie acht jaar na Fukushima langzaam te verschuiven. Elsevier kwam begin oktober met een omslagartikel met 64 vragen over kernenergie. Weinig nieuwswaarde, maar het belicht toch wat interessante feitjes. In een gemiddelde kuub zand in Nederland zou al 1 gram uranium zitten en naast een kolencentrale sta je aan meer radioactieve straling bloot dan naast een kerncentrale.

Mijn kapper is een zelfverklaard ‘influencer’. Sterker nog: ze doet dat zó goed, dat influencen, dat ze nu gekapt is met knippen. Opvallend, want mijn (ex-)kapper heeft ‘maar’ 3.380 (waarschijnlijk inmiddels 3.381) Instagram-volgers. Maar dat is júist hartstikke waardevol, vertrouwt ze me toe. Dat maakt haar namelijk een ‘nano-influencer’. Zo heet dat, als je minder dan tienduizend mensen beïnvloedt op social media.

Vorige maand vond op Terschelling de tiende editie plaats van Springtij, een driedaags evenement waar vertegenwoordigers van energiebedrijven, banken, ministeries en milieuorganisaties nadenken over duurzaamheidsvraagstukken. Onder het motto ‘Morgen is allang begonnen’ was dit jaar één van de vragen op het programma in hoeverre klimaatdoelstellingen het bevorderen van een circulaire economie in de weg staan. Of zoals, een deelnemer het verwoordde: ‘Het dilemma waar je nu als consument voor staat is: moet ik doorgaan met het gebruik van een onzuinig apparaat of moet ik een nieuw apparaat kopen dat wél zuinig is maar nog niet circulair ontworpen?’

De ammoniak-uitstoot is in Nederland sinds 1990 met 60 % afgenomen, evenals die van NOx. Waarom zit Nederland dan nu plotseling tegen zijn stikstofplafond? ‘Dat komt doordat de kritische depositiewaarde (KDW) voor stikstof - de optelsom van ammoniak en NOx - in twee derde van de natuurgebieden nog steeds met een factor anderhalf tot 2 wordt overschreden,’ zegt stikstofdeskundige Jan Willem Erisman. Het Programma Aanpak Stikstof (PAS) uit 2015 was op papier een uitstekende deal voor de natuur: voor iedere 2 eenheden stikstofreductie, mag er 1 eenheid bijkomen. Het probleem is, dat daarvoor lange termijn-beleid ontbrak, zegt Erisman. ‘Omdat de stikstofdepositie onvoldoende daalt, besloot de Raad van State het PAS af te wijzen. Je mag niet extra uitstoten als je geen garanties kan bieden dat de natuurkwaliteit behouden blijft.’

Toen een paar honderdduizend kinderen hier vorige week de straat op gingen om te protesteren tegen de klimaatverandering, kregen ze onder meer te horen dat ze ‘niet geletterd en gecijferd’ genoeg waren, of te jong, en waarom gingen ze niet naar school, om eerst verder te leren?

Twee voorlichtingsavonden (Dokkum en het Amelandse Nes) hebben recent veel publiciteit veroorzaakt. Dat komt door een gedurfd plan van Rijkswaterstaat om een trein- of verkeerstunnel te graven onder de Waddenzee van Holwerd naar Ameland.

‘Als we volgend jaar niet beslissen kan er een gat vallen in het deeltjesfysica-onderzoek’, zegt Frédérick Bordry, de CERN-directeur voor versnellers en technologie. We zitten in de nazomerzon op het terras van de kantine van CERN met een groep Nederlandse en Vlaamse journalisten en luisteren naar Bordry. Hij zet uiteen waarom het belangrijk is dat het Europese fysische instituut concrete plannen gaat maken voor de toekomst. De 27 km lange, cirkelvormige LHC-deeltjesversneller, die in 2012 het Higgsdeeltje ontdekte, bereikt in 2040 de top van zijn kunnen.

Ik krijg binnenkort uitzicht op een bedroevende verspilling van collectieve middelen. Mijn wijk, het Haagse Regentessekwartier, is het strijdtoneel geworden van twee telecomreuzen. In mei kondigde T-Mobile aan dat het 33.000 adressen in het Haagse Segbroek van supersnel glasvezelinternet gaat voorzien. Een maand later meldde concurrent KPN, dat het zijn eigen glasvezelnet gaat aanleggen in het Regentessekwartier (dat ongeveer de helft van Segbroek beslaat). 

In juli 1978 zag ik ze voor het eerst: de Twin Towers. Ze stonden aan de overkant van de baai, rank en elegant tegen het blauw van een zondagmiddag. Een oom van vaderszijde was loods op de Hudson, en mijn tante reed met de familie Herrenberg uit Nederland naar Staten Island om hem op te halen na zijn ‘shift’. Toen hij van zijn boot stapte, zag ik ook hem voor de eerste keer.