Opinie&Analyse

Volgens het regeerakkoord zorgt het nieuwe kabinet “voor veilige, permanente opslag van kernafval.” Ook zet het “kabinet de benodigde stappen voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales,” en reserveert daarvoor “5 miljard euro.” De regering geeft niet aan op welke manier gezorgd moet worden voor de opslag van kernafval. Hiervoor moet immers een veilige opslagperiodevan een miljoen jaar gegarandeerd zijn.ii iii In Nederland staat de opslag van kernafval in de Noord-Nederlandse zoutkoepels nog steeds op het programma. Het is aan de nieuwe regering om eerst aan te tonen dat opslag in Nederlandse zoutkoepels echt veilig is, voordat besloten kan worden tot de bouw van nieuwe kerncentrales. De buitenlandse ervaringen helpen niet echt mee.

De roep om technisch personeel op mbo- en hbo-niveau lijkt alleen maar groter te worden. Al jaren kiezen te weinig scholieren voor technische vervolgopleidingen. En dat is merkwaardig in een tijd waarin hightech elektronica, Elon Musk met zijn fraaie technologische producten en toenemende digitalisering steeds meer tot de verbeelding spreken.

Laat ik beginnen met een voorbeeld van wat er fout gaat. Misschien hebt u gehoord dat de overheid elektrische auto's met €600 miljoen extra gaat subsidiëren. Als u dat gelooft hebt u zich laten bedotten.

Noord-Nederland staat al heel lang op de lijst voor een kerncentrale aan de Eemshaven en voor de opslag van kernafval in zoutkoepels. Sinds kort wordt de Eemshaven genoemd als plek om waterstof te maken en dat gedeeltelijk als buffer op te slaan in diezelfde zoutkoepels. Daarom wordt het tijd om een keuze te maken.

In Texas bouwt de Long Now Foundation een klok die 10.000 jaar moet blijven lopen. Een prototype op kleine schaal gaf rond de millenniumwisseling een verandering van jaartal aan: van 01999 naar 02000. Opzettelijk alvast een vijfde cijfer, om aan te geven dat de mensheid in jaartallen met vijf significante cijfers zou moeten denken.

Je moet een hart van steen hebben om niet te gaan meevoelen met de bewoners van het Drentse dorpje Meenen bij het zien van de veelbesproken 2Doc documentaire Tegenwind – Het verdriet van de Veenkoloniën van regisseur Kees Vlaanderen. Ze voelen zich onder aanvoering van twee Jannen (Nieboer en Hendriks) belazerd door projectontwikkelaars en bestuurders die een windpark van 25 turbines van 200 m hoog doorduwen, ondanks lokale tegenstand.

Er liggen weer kerncentrales op de formatietafel voor het nieuwe kabinet. Dat meldde de Volkskrant vorige week. Twee stuks. VVD en CDA hadden om acht gevraagd, dus het worden er twee volgens de logica van de politieke koehandel.

Medisch en technisch kunnen doktoren steeds meer. We staan bijvoorbeeld aan de vooravond van de geboorte van een waaier aan nieuwe gentherapieën, waarmee zeldzame aandoeningen plotseling behandeld kunnen worden. Indrukwekkend en hoopgevend. Maar het is één van de grote factoren in de explosie van zorgkosten die de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) voorziet bij ongewijzigd beleid. Van 1970 tot nu is het deel van de overheidsgaven dat naar zorg gaat, gegroeid van 6% naar 22% , terwijl bijvoorbeeld onderwijs gedaald is van 15 % naar 12 %.

Overal tegen zijn kan niet. Dat was eind oktober de kop boven een klimaatartikel in Elsevier Weekblad waarin de meest optimistische CO₂-reductieplannen afkomstig uit de industrie op een rijtje gezet werden. Het artikel gaat over op wat er op korte termijn kan, om zo groot mogelijke sprongen te maken in CO₂-uitstoot reductie.

Deskundigen als Martien Visser (Hanzehogeschool) en Jilles van den Beukel (HCSS) waarschuwden afgelopen zomer, al maanden voordat de aardgascrisis uitbrak, dat de Europese aardgasbergingen veel leger waren dan normaal in die tijd van het jaar. Een uitkomst die mogelijk is op de vrije energiemarkten, die de meeste Europese landen geschapen hebben. Wat kunnen we nu nog? Ik vroeg het vorige maand aan Martien Visser. ‘Bidden om een zachte winter,’ reageerde hij gelaten. Hij voorspelde ook dat in de zware industrie verschillende partijen hun poorten zouden sluiten en hun werknemers naar huis zouden sturen.