Michael Persson
Natuurlijk is Kees Le Pair niet de eerste de beste – hij had ooit een column in NRC Handelsblad, net als Thierry Baudet.
Hij is fysicus en promoveerde in 1965 op het smelten en stollen van heliumisotopen en was jarenlang als directeur van de Stichting Technologie en Wetenschap een van de meest prominente wetenschapsbobo’s van Nederland. Dus is er best een kans dat hij af en toe wat zinnigs zegt.
En er staan ook wel wat zinnige dingen in het Nieuwe Klimaat Alarm dat hij afgelopen zomer opstelde, en waarvan een zeer beknopte samenvatting vorige maand via De Telegraaf ineens groot nieuws werd. Want ja, klimaatbeleid kost geld en zal offers vergen, en de vraag is wie die offers moet gaan brengen – een discussie die al jaren internationaal wordt gevoerd, en nu ook nationaal voelbaar is geworden met het Klimaatakkoord. Het gaat pijn doen. En de vraag is of andere landen genoeg pijn willen lijden.
Natuurlijk kun je vervolgens best vinden dat het voorkomen van klimaatverandering vergeefs is, of te veel offers vergt. Een soort probabilistische kosten-batenanalyse: je zet de verwachte effecten van een hogere CO2-concentratie op een rijtje en probeert dan uit te rekenen wat je moet doen om de uitstoot van CO2 terug te brengen. Als je vindt dat de kosten de baten overstijgen, en je voelt geen morele druk, tja, dan kun je concluderen dan je beter niets kunt doen.
Maar wees dan wel eerlijk, en logisch, en vermijd flauwekul, voor zover mogelijk.
En daar gaat het mis. De hele analyse van Le Pair en consorten wordt ondergraven door hun aanname dat er helemaal geen probleem is dat met klimaatbeleid wordt opgelost. Dan heeft klimaatbeleid dus geen baten. Smeltende gletsjers, stervend koraal, heftiger weer, stormen en droogtes, overstromingen en bosbranden: als je ze ontkent, heb je er ook geen last van.
Verhelderend is het interview dat Le Pair gaf aan Climategate, waarin hij zegt dat door mensen uitgestoten CO2 niets te maken heeft met de temperatuur op aarde. ‘We moeten gewoon eerlijk toegeven dat het klimaat onbegrepen is. Er is geen goede verklaring voor de metingen. Daarvoor is het systeem veel te complex. (…) Ik rekende het uitgangspunt van de atmosfeerloze aarde eens na en ontdekte dat de leerboeken een rekenfoutje bevatten. (…) Met zo’n grote fout kan een theorie niet meer serieus genomen worden.’
Kijk aan, Kees Le Pair heeft het zelf nagerekend. Nee, publiceren van zo’n bevinding is niet nodig – ik zei toch dat Kees Le Pair het zelf heeft nagerekend?
Le Pair is zo’n man die zegt dat we de vulkanen moeten afsluiten om het broeikaseffect te stoppen – van die opmerkingen die het leuk doen op een borrel van gelijkgestemde fossiele pensionado’s van wie je weet dat die ze niet gaan narekenen (vulkanen stoten 1 % uit van wat mensen uitstoten).
Maar die pensionado’s hebben zijn Manifest wel gretig ondertekend, met academische titels en al, waar De Telegraaf en vervolgens RTL danig van onder de indruk waren: de elite heeft afgedaan, behalve als hun boodschap populistisch is (zie ook proféssor Pim). Wetenschap in plaats van emotie, schreef, god betere het, de meest emotionele krant van Nederland boven het artikel. Er zat geen millimeter wetenschap bij. Maar dan gaan de VVD en het CDA er met aandoenlijke bescheidenheid mee aan de haal (‘die wetenschappers geven duidelijk aan dat de politiek achter de verkeerde feiten aanloopt’). Zo zelfkritisch hoor je ze nooit bij andere thema’s.
Energie- en klimaatbeleid is een van de belangrijkste politieke onderwerpen van de komende decennia. Dat verdient betere kritiek dan de berekeningetjes van dr. Kees Le Pair.
Michael Persson is correspondent voor de Volkskrant in New York