Ellen den Broeder
Wat is uw kernactiviteit? Goede kans dat daar een grote component onderhoud in zit. Voor een museum met complexe mechanische pronkstukken is dat niet anders.
In de voorbije kerstvakantie bezocht ik diverse musea, waaronder het Museum Speelklok in de gerestaureerde Buurtkerk, midden in de stad Utrecht. Het oudste salonorgel, bedoeld voor in huis, is een met de hand te draaien saloncilinderorgel uit 1760. En tijdens mijn bezoek mochten bezoekers het fantastische instrument zelf bedienen. Dit zogenaamde ‘serinette’ of kanarieorgel dat rond 1800 werd geproduceerd, heeft de grootte van een sigarenkist en moest gekooide zangvogeltjes melodietjes leren spelen. Fantastisch om te zien hoe de waardevolle orgels zo goed zijn onderhouden. De overtreffende trap van levensduurverlenging, want vervanging heeft voor een museum geen enkel nut. En met mijn achtergrond bij de NVDO zou ik de orgels willen vergelijken met assets of kapitaalgoederen.
Er zijn grofweg twee manieren om met verouderde assets om te gaan. Enerzijds kunnen bedrijven deze vervangen, anderzijds kan de levensduur verlengd worden. Het vervangen van assets is kostbaar en bedrijven hebben in tijden van laagconjunctuur niet altijd de middelen om vervangingsinvesteringen te maken. Hoewel we ons momenteel in een aantrekkende economie bevinden, is een vijfde van de onderhoudssector in staat om verouderde assets te vervangen.
36 % uit deze sector ziet zich genoodzaakt om kapitaalgoederen langer in bezit te houden dan gepland wegens economische en financiële omstandigheden. Zulke bedrijven, voor wie assetvervanging geen oplossing is, hebben er belang bij levensduurverlenging na te streven door middel van goed onderhoud. Toppresteerders op het gebied van asset management zijn zelfs met verouderde assets in staat competitief en concurrerend te blijven. Door middel van een professionele maintenance-organisatie, die focust op operational excellence, kunnen bedrijven de prestatie van hun assets optimaliseren: zo min mogelijk kosten maken, terwijl de uptime verhoogd wordt. Uiteraard moeten dan ook de veiligheid en kwaliteit gewaarborgd blijven.
Net als bij assets moeten draaiorgels natuurlijk ook onderhouden worden. Want ook hier staat zonder onderhoud alles stil. Bij onderhoud aan onze industriële assets is het de bedoeling dat ze gereed zijn voor de toekomst. Bij onderhoud aan draaiorgels gaat het erom dat ze precies zo functioneren als bijvoorbeeld 150 jaar geleden.
Dagelijks zijn in het Restauratieatelier restauratoren bezig om verschillende zelfspelende muziekinstrumenten spelend te maken en te onderhouden. Bij het restaureren van al deze zelfspelende instrumenten komt vakmanschap kijken en dat stukje wil Museum Speelklok de bezoekers niet onthouden. Vandaar dat al geruime tijd de restauraties aan de vele zelfspelende muziekinstrumenten ook zichtbaar zijn voor het publiek. Ik zeg; ga eens kijken, want het is inspirerend om te zien hoe dat onderhoud aan draaiorgels plaatsvindt. En een draaiorgel is ook een asset.
Ellen den Broeder-Ooijevaar, Verenigings Manager NVDO (Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud
Ellen den Broeder zal dit jaar twaalf keer een gastcolumn schrijven – en de vele facetten en het belang van onderhoud en asset management in onze samenleving belichten.
