Opinie&Analyse

Soms moet je je niet door de lange termijn laten afleiden, omdat onmiddellijke actie vereist is. Dat klinkt gek: de lange termijn is toch dat ondergeschoven kindje dat structureel te weinig aandacht krijgt? Zonder meer waar. Het is zowel verstandig als fascinerend om meer over de lange termijn na te denken, hoewel Keynes er natuurlijk al op wees dat de enige zekerheid is dat we op de lange termijn allemaal dood zijn. Tegelijk is het ook erg waarschijnlijk, dat de meesten van ons dan achterkleinkinderen zullen hebben.

Sinds de veiling van een op blockchain gebaseerd digitaal watermerk van het fotobestand Everydays—The First 5,000 Days van kunstenaar Beeple $69 miljoen opbracht en de eerste tweet van Twitter-oprichter Jack Dorsey voor $2,9 miljoen over de toonbank ging, staat de kunstwereld op zijn kop. Non-fungible tokens (NFTs) roepen vooralsnog vooral veel vragen op. Vormen ze een klimaatramp in de dop? Waar ligt de grens van de toepassingmogelijkheden? En wat bezit je eigenlijk als je de eigenaar van een NFT bent?

Jinek, 9 maart. Ik val in een talkshow zonder corona-experts, maar met een weerdeskundige, cabaretiers, een columnist, een schrijver. Een verademing, denk ik dan nog. Misschien gaat het wel over cultuur. U weet wel, dat containerbegrip van alles wat in goede tijden als bijzaak voor lief wordt genomen en in slechte tijden plots voor de essentiële kleur in het leven blijkt te zorgen.

Privacy schending is een risico dat oneerlijk verdeeld is over de samenleving. Dat maakt een EU-onderzoek naar Explainable AI meer dan terecht, en het rechtvaardigt overheidsingrijpen op ondoorzichtige algoritmes.

Tweehonderd jaar geleden trokken hele volksstammen zo arm als kerkratten naar het Eldorado van toen. Gelukszoekers kwamen massaal naar de veengebieden in Friesland, Drenthe en Groningen om ‘het bruine goud’ te delven. Het afgraven van turf was zwaar werk, maar leverde op dat moment de meest geconcentreerde vorm van energie die voorhanden was. Terwijl ik in de stralende zon door de moerassen in de Friese Wouden wandelde, werd ik getroffen door hoe anders de levens van de veenstekers daar nog maar zo kort geleden waren. En dan doel ik niet op het feit dat diezelfde regio nu wordt volgelegd met zonneparken.

Het vliegtuig stond geparkeerd aan het begin van een startbaan in Texas. We waren klaar om op te stijgen, maar moesten wachten tot het zou ophouden met regenen: één van de ruitenwissers deed het niet. Net als de piloten zat ik naar een gat in het wolkendek te zoeken, omdat ik daar met een gebroken heup zat en de pijnstillers eindig waren. Wonderlijk dat zo’n gecompliceerd systeem als een vliegtuig faalde op een van zijn simpelste onderdelen. ‘Moderne technologie’, snoof een medepassagier – de ‘techniek’ is altijd de makkelijkste zondebok. Maar wie was de echte schuldige?

Een coronavaccin is ontwikkeld door bèta-wetenschappers, efficiëntere elektrolysers voor groene waterstof komen er alleen met voldoende R&D-ers en de data gedreven vierde industriële revolutie (I4) komt er door programmeurs en wiskundigen. Alle ontwikkelingen waar we in Nederland van vinden dat we voorop moeten lopen, hebben in de basis een wetenschappelijke en technische component.

Ik herinner het mij nog goed. Het was 2007, ik had een sabbatical genomen, en ik zat te lezen in een boek over leercurves in de energie: hoe zon en wind snel en voorspelbaar goedkoper werden.

Wat is de overeenkomst tussen het klimaatprobleem en de corona-pandemie? In beide gevallen worden we als samenleving geconfronteerd met een situatie waarin goed gedrag opeens problematisch wordt. Opeens wordt een schadelijk neveneffect van iets goeds dominant.

Ik geef het u, in mijn eerste column van dit nieuwe jaar, op een briefje: ‘vaccin’ (en variaties daarop) wordt het meestgebruikte woord van 2021.