Moet je je nu wel of geen zorgen maken over privacy en veiligheid van het nieuwe 5G-netwerk? Delta sprak hierover met hoogleraar cybersecurity Michel van Eeten.

De directeur van een Brits bedrijf kreeg vorig jaar een telefoontje van zijn baas in Duitsland met het verzoek €220.000 over te maken naar een Hongaarse bankrekening. De Brit gehoorzaamde. Even later werd duidelijk– zo bericht de Wall Street Journal – dat hij digitaal was belazerd. Het telefoontje kwam van een oplichter die met AI-stemtechnologie het accent en de intonatie van de Duitse chef perfect nabootste. Het geld was weg en daarmee het vertrouwen in een alledaags telefoongesprek.

We laten dag in, dag uit een spoor van data achter op de sociale netwerken die we via onze telefoon bezoeken. Aan de hand van die data, gecombineerd met een portie psychologie, wordt onze online ‘ik’ doorlopend gecategoriseerd en gerankt. En wordt er onder meer flink geld verdiend aan onze digitale bezigheden, tot aan de laatste casual ‘like’ aan toe. The Social Sorting Experiment maakt dit op een speelse manier zichtbaar. De productie was afgelopen donderdag in Eindhoven te zien en vooral ervaren tijdens studentenkamerfestival Stukafest.

Eind september 2014 schreef ik een artikel over een nieuw systeem van het ministerie van Sociale Zaken. Ik had een wetstekst gelezen over ‘een instrument waarmee gegevensbestanden kunnen worden gekoppeld ten behoeve van het bestrijden van fraude’. Er waren nogal wat bezwaren tegen, onder meer van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State, maar toch was de wet als hamerstuk door de Tweede en Eerste Kamer aangenomen.

De bedrijfstak cybersecurity groeit als kool doordat de digitale dreiging steeds verder toeneemt. Twee jaar geleden lag de Rotterdamse haven weken plat door ransomware, onlangs gingen de systemen van de Universiteit Maastricht op zwart. Security architect Peter Rietveld biedt dit soort dreigingen het hoofd. ‘We moeten erkennen dat systemen te groot worden.’

Volkskrant-journalist Huib Modderkolk heeft met 'Het is oorlog maar niemand die het ziet' een spannend boek geschreven over cyber-spionage en internetcriminaliteit. Nederland ligt op een digitaal kruispunt. We zijn het Prins Clausplein van het wereldwijde internet. In de nasleep van Wikileaks en de onthullingen van Edward Snowden bevond Modderkolk zich als jonge journalist plotseling midden in een zich snel ontvouwend slagveld waarbij digitale middelen door staten en criminelen worden ingezet, terwijl onze levens steeds nauwer met diezelfde digitale techniek verweven raken.

Dit is het dan: mijn laatste column voor Technisch Weekblad. Na ruim vijf jaar geef ik het stokje door. Vanaf nu mag iemand anders zich zorgen maken over de ontwikkelingen van digitale technologie. Zorgen ja: want als ik de balans opmaak en mijn columns die ik voor jullie schreef bekijk, heb ik me vooral zorgen gemaakt. Zorgen over nepnieuws, pornofilters en DDOS-pubers bijvoorbeeld. Of over vooroordelen in AI en het gebrek aan veilige internetseks. En die zorgen zullen ook wel blijven. Zeker nu de ontwikkeling van allerhande vormen van digitale technologie steeds sneller gaat, en beloofde ‘oplossingen’ steeds grootser worden.

In de jaren ‘70 werd het persoonlijke politiek, zo luidde de gevleugelde uitspraak. Vijftig jaar, later In de jaren ’20 dreigt veel, zo niet alles, geopolitiek te worden. De versnipperde Europese lidstaten zitten klem tussen twee machtsblokken, de VS en China, die beiden proclameren dat wie niet voor hen is tegen hen is.