Jan Spoelstra
In de Duitse veerhaven Sassnitz ligt momenteel een Russisch pijpenlegschip werkloos omdat één van de grootste infrastructuurprojecten terecht stilligt. Het schip kan een kilometer pijpleiding per dag aanleggen, en moet de resterende 160 km van de Nord Stream 2 gaspijpleiding aanleggen. Werk dat het schip overneemt van de ‘Pioneering Spirit’ van Allseas, het Zwitsers-Nederlandse bedrijf dat deze zomer eieren voor zijn geld koos toen de VS dreigden met sancties tegen alle bedrijven die meebouwen aan deze pijpleiding. Allseas zou de pijpleiding in een derde van de tijd hebben kunnen aanleggen.
Wat gebeurt hier? Duitsland heeft na de kernramp in Fukushima de helft van zijn kerncentrales zonder nadenken afgezet. CO2 uitstoot door kolen stijgt en onze oosterburen zien nu aardgas als transitiebrandstof in de energietransitie. Meneer Poetin pompte dit sinds 2012 via Nord Stream 1 door Oekraïne naar Duitsland. Met Nord Stream 2 kan Rusland nog meer aardgas via de Baltische zee naar Duitsland pompen.
Een geopolitiek gevolg is dat Duitsland in de toekomst heel veel minder vloeibaar aardgas van de VS zal inkopen. Dat is reden voor de VS geweest om Allseas onder druk te zetten niet verder te bouwen aan deze pijpleiding. Wij hebben veel geschreven over de Pioneering Spirit, het grootste schip ter wereld. Maar nooit gerealiseerd dat het gave en tot de verbeelding sprekende werk van die Delftse ingenieurs zo zou raken aan de geopolitiek. Ook is het reden geweest voor de VS om sancties aan het havenbedrijfsleven van Sassnitz op te leggen.
Volgens mij vliegt Duitsland met deze pijpleiding uit de bocht. Duitsland verkoopt een overschot aan Mercedessen en BMW’s aan de VS in relatie tot Amerikaanse producten die de andere kant op gaan. De VS borgt de veiligheid van de democratische rechtstaten in West-Europa met onevenredig hoge defensie-uitgaven. Bovendien waren het na de Tweede Wereldoorlog de Amerikanen die de huidige Duitse industrie mogelijk hebben gemaakt met het Marshallplan. Als de VS dan op het strategisch belangrijke onderwerp van energietransitie vraagt om naast aardgas uit Rusland ook wat meer, iets duurder, vloeibaar aardgas uit de VS in hun energiemix bij te mengen – klinkt dat niet onredelijk.
In Nederland zien we een omgekeerd beeld. Er ligt uitgebreide gasinfrastructuur, maar we willen juist minder gas. Ook voor NL zou voorlopig inzetten op aardgas logisch zijn, je kunt de grote gaten die vallen door het sluiten van de kolencentrales snel dichten. Je zou groen gas in de SDE++ subsidies kunnen opnemen en dit bijmengen in het gasnet. Gascentrales zijn bovendien snel regelbaar en werken goed in combinatie met de grote hoeveelheden zonne- en windenergie die aanstaande zijn. In Nederland zou de moderne LNG-import terminal van Vopak en Gasunie in Rotterdam best wat meer gas uit de VS mogen ontvangen.
